Năm 2014, anh Trần Văn Huy, ở xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil, trồng hơn 400 cây sầu riêng Ri6 xen trong rẫy cà phê. Để sầu riêng phát triển bền vững, anh Huy áp dụng quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, sử dụng phân thuốc có nguồn gốc sinh học.
Anh Huy chia sẻ, trồng sầu riêng phải am hiểu kỹ thuật mới giữ được quả trên cây. Ngoài ra, người trồng phải phòng các loại bệnh nấm quả, nấm lá và rễ để sầu riêng quả đạt chất lượng, mẫu mã đẹp. Nếu chăm sóc tốt, biết áp dụng kỹ thuật, sầu riêng sẽ mang lại hiệu quả lớn hơn nhiều loại cây trồng khác.
Anh Huy ở xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil, đáp ứng các tiêu chuẩn về vườn rẫy kiểu mẫu
Với 400 cây sầu riêng được đầu tư và chăm sóc bài bản, bình quân mỗi năm anh Huy thu về khoảng 70 - 80 tấn quả, mang lại nguồn thu nhập cao cho gia đình anh. Năm 2023, vườn sầu riêng của anh được công nhận vườn kiểu mẫu theo các tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM).
Cách đây 5 năm, gia đình ông Trần Thanh Hùng, ở xã Nhân Cơ, huyện Đắk R'lấp trồng 2.000 cây vú sữa Hoàng Kim. Trước khi xuống giống đến lúc vú sữa ra quả khoảng 16-18 tháng.
Ông Hùng đánh giá, vú sữa Hoàng Kim dễ trồng, dễ chăm sóc, phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng địa phương. Cây vú sữa Hoàng Kim càng lớn cho năng suất càng cao. Năm 2022 ông Hùng thu được 10 tấn quả và năm 2023 ông thu được trên 15 tấn quả, giá bán theo thời vụ dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/kg. Ông Hùng chia sẻ, vú sữa Hoàng Kim có trọng lượng trung bình 3-5 quả/kg. Loại vú sữa này có vị ngọt thanh, mùi thơm dịu nhẹ và giàu chất dinh dưỡng nên được khách hàng đánh giá cao, thị trường ưa chuộng.
Vườn rẫy kiểu mẫu là những mô hình hiệu quả của nông dân, đã trải qua quá trình thử nghiệm và cho thấy tính hiệu quả kinh tế cao, có thể nhân rộng
Để có vườn vú sữa Hoàng Kim phát triển tốt, sai quả, chất lượng quả đồng đều, việc quy hoạch vườn cây được ông Hùng đặc biệt chú trọng. Từ khoảng cách trồng, đến khâu chăm sóc, cắt tỉa cành, tạo tán, bón phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh..., ông đều làm bài bản. Ông Hùng đang áp dụng quy trình chăm sóc vườn cây theo hướng hữu cơ, hạn chế tối đa việc sử dụng phân bón hóa học.
Ông Hùng cho biết, để xây dựng vườn kiểu mẫu, trước hết phải quy hoạch cho vườn bài bản. Sản xuất theo phương pháp sạch, sử dụng phân bón hữu cơ, áp dụng khoa học kỹ thuật, giảm thiểu tồn dư chất hóa học trên cây trồng.
Toàn tỉnh hiện có 40 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 66,7%; bình quân mỗi xã đạt 16,62 tiêu chí. Hiện nay, tỉnh đang tập trung chỉ đạo triển khai trên 40 vườn mẫu, rẫy mẫu.
Theo tiêu chí đánh giá trong xây dựng NTM, vườn rẫy kiểu mẫu phải đáp ứng được quy hoạch phát triển nông nghiệp, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và tạo ra nguồn thu nhập cao và ổn định.
Đắk Nông hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, phát huy tối đa vai trò chủ thể của cộng đồng dân cư tạo ra các vườn rẫy kiểu mẫu đẹp, thu nhập cao, sản phẩm bảo đảm chất lượng. Theo ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, vườn rẫy kiểu mẫu là một trong những tiêu chí để xây dựng NTM. Qua thời gian triển khai, đã có những kết quả bước đầu tạo ra các vườn rẫy kiểu mẫu đáp ứng các tiêu chí trong xây dựng NTM.
Đây là cơ sở để đánh giá, nhân rộng ở địa phương. Vườn rẫy kiểu mẫu hội tụ đủ các yếu tố về kỹ thuật canh tác, hiệu quả kinh tế, phát triển bền vững và cảnh quan, môi trường.
