Cùng kỳ năm trước, từ người nông dân đến các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp đều kêu trời vì giá phân bón quá cao "ăn hết lợi nhuận". Để hạ nhiệt giá phân bón, đã có nhiều ý kiến đề xuất áp thuế xuất khẩu đối với mặt hàng này.
Tuy nhiên sang năm 2023, tình hình đã thay đổi hoàn toàn khi giá phân bón liên tục giảm.
Nếu lấy mốc đỉnh điểm hồi năm ngoái, thời điểm đầu vụ giá phân bón mới giảm nhẹ 20 - 30%; hiện nay giảm đến 30 - 50% tùy loại. Điều này giúp nông dân thở phào nhẹ nhõm khi giảm bớt gánh nặng về chi phí đầu vào.
Đầu tháng 4, giá NPK Phú Mỹ tại miền Bắc giao dịch khoảng 16.500-16.900 đồng/kg, NPK Việt Nhật từ 16.300 - 16.700 đồng/kg (giảm 1.800 đồng/kg so với hồi đầu năm), NPK Cà Mau là 15.100 - 15.700 đồng/kg (giảm 1.600 đồng/kg). Mức giảm tương ứng khoảng 10 - 15%.
Kali bột Cà Mau giao dịch 13.900 - 14.300 đồng/kg, Kali bột Phú Mỹ 13.900 - 14.300 đồng/kg, giảm khoảng 10-15%. Trong khi đó, phân Urê giảm khá mạnh với mức giảm từ 30-50%. Hiện, phân Urê Phú Mỹ giao dịch từ 10.700 - 11.7000 đồng/kg, Urê Hà Bắc từ 10.700 - 11.700 đồng/kg (giảm 3.600 - 4.000 đồng/kg so với hồi đầu năm).
Trên thị trường thế giới, giá Urê liên tục giảm mạnh xuống 307,5 USD/tấn, mức thấp nhất trong 27 tháng kể từ đầu năm 2021. So với đỉnh hồi giữa tháng 4 năm ngoái, giá loại hàng hoá này đã giảm đến 70% và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Theo các doanh nghiệp sản xuất phân bón, nguyên nhân chủ yếu do các nhà sản xuất ở châu Âu mở rộng sản xuất nhờ giá nguyên, nhiên liệu đầu vào giảm khi nguồn khí đốt tự nhiên và nhập khẩu LNG dồi dào. Bên cạnh đó, nguồn cung có xu hướng gia tăng trở lại sau khi Trung Quốc bãi bỏ lệnh cấm xuất khẩu cũng ảnh hưởng đến diễn biến giá các loại phân bón.
Hiệp hội Phân bón Việt Nam nhận định đầu năm 2022 giá phân bón tăng tỷ lệ thuận với giá dầu khí thế giới. Nhưng từ quý 4/2022 giá dầu khí tuy không tăng và thế giới đứng trước tình trạng suy thoái ở nhiều thị trường quan trọng làm giá các loại phân bón lại liên tục giảm mạnh.
Bên cạnh đó, đầu năm 2022 việc giá phân bón trong nước và thế giới tăng quá cao đã vượt ngưỡng chịu đựng của người nông dân, ảnh hưởng tiêu cực đến sức tiêu thụ. Điều này làm tồn kho tăng nhanh, chưa kể chi phí khí đốt tự nhiên, nguyên liệu quan trọng để sản xuất phân bón và nhu cầu của nông dân cùng giảm dẫn đến giá phân bón giảm mạnh.
Trong hơn 2 năm qua, giá phân bón đã tăng đến 2 - 3 lần và ngành này trở thành ngành kinh doanh siêu lợi nhuận đặc biệt là các doanh nghiệp khí điện đạm.
Thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy năm 2022 xuất khẩu phân bón của Việt Nam đạt trên 1,6 triệu tấn tăng tới 2,2 lần so với năm 2021 và vượt kim ngạch 1 tỷ USD.
Khi doanh nghiệp bội thu thì nông dân khốn khó nhưng ở thời điểm hiện tại, người nông dân đã dễ thở hơn khi giá các loại phân bón giảm mạnh trở lại.
